دانستـنیهای  بیــــمه

به نقل از جزوه روابط عمومی سازمان تامین اجتماعی

امـور درآمـد:

‌‌نحوه اجرای مواد 102 ،47 ،39 قانون تامین اجتماعی همچنین ماده92قانون‌نظام‌صنفی‌چگونه است؟

در اجرای مواد قانونی، شعب تأمین اجتماعی مکلف به بررسی صحت و سقم لیست های ارسالی از سوی کارفرما بوده و چنانچه در بررسیهای انجام گرفته نقص، اختلاف و یا از لحاظ تعداد بیمه شدگان و میزان حقوق و مزد مغایرتی را مشاهده نماید ، میبایستی مراتب را به کارفرما ابلاغ نماید همچنین سازمان میتواند علاوه بر بررسی دفاتر، مدارک و اسناد کارگاه، به هر یک از کارگران آن کارگاه مراجعه و اسامی آنان را در گزارشات بازرسی درج نماید. لازم به ذکر است که بازرسان سازمان همان اختیارات و مسئولیت های مذکور در مواد 52 و 53 قانون کار را دارا هستند. البته در اجرای ماده 92 قانون نظام صنفی نیز در صورت شکایت هر یک از افراد مبنی بر اشتغال در کارگاه ، بازرسان سازمان میبایستی خارج از نوبت به کارگاه مراجعه و مراتب را گزارش نمایند .

‌ ‌ رسیدگي به اعتراضات كارفرمایان در خصوص حق بیمه‌های  تعیین شده درهیأت‌هاي بدوي و تجدیدنظراز چه طریق امكان‌پذیر است؟

طبق مواد 43 ،42 و 44 قانون تأمین اجتماعي، موارد اعتراض درهیأتهاي بدوي و تجدیدنظر تشخیص مطالبات و نحوه رسیدگي به آنها مشخص شده است.در صورتی که کارفرما به میزان حق  بیمه تعیین شده از طرف تأمین اجتماعي معترض باشد میتواندظرف سی  روز  از  تاریخ  ابلاغ،اعتراض خود را کتباً به شعب سازمان تسلیم نماید و شعب مربوطه مکلفاند اعتراض کارفرما را حداکثر تا یک ماه پس از دریافت آن درهیاًت بدوی تشخیص مطالبات مطرح و رسیدگی نمایند. پس ابلاغ رأی هیاًت بدوی ، در صورتی که مبلغ حق بیمه تعیین شده بیش از 500000/1 ریال باشد کارفرما میتواند ظرف 20 روز ازتاریخ ابلاغ  رای هیاًت بدوی ، تقاضای تجدید نظر نماید. در هرحال آراء صادره از سوی هیات ً های تجدید نظر تشخیص مطالبات قطعی و لازم الاجرا می باشد.

‌‌براساس توافق وزارت تعاون ،‌كار و رفاه اجتماعی‌وسازمان تأمین اجتماعي‌ ، كارگران قراردادي مشمول بیمه اخیر هیأت عمومي بیكاري هستند در حالي كه با راي دیوان عدالت اداري، كارگران موقتي ازشمول بیمه بیكاري خارج شده‌اند، تداوم دریافتحق بیمه بیكاري از كارگران قرارداديچه توجیهي دارد؟

رای دیوان عدالت اداري به معناي محرومیت کامل کارگران قراردادي از شمول بیمه بیکاري نیست و کارگران قراردادي درصورتي که در طول مدت قرارداد موقت، بدون میل و اراده بیکارشوند، کماکان مشمول دریافت مقرري بیمه بیکاري هستند.

همچنین براساس رأي اخیر دیوان عدالت اداري، کارگران قراردادي  چنانچه در پایان مدت قرارداد موقت بیکار شوند، مشمول دریافت مقرري بیمه بیکاري نخواهند بود. در این ارتباط تفاهم نامه اي دراسفند 84 میان سازمان تأمین اجتماعي و وزارت کار و اموراجتماعي وقت)وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی فعلی( منعقد شده است که بر مبناي آن، اگر مشاغل این بیمه شدگان  ماهیت دائمي داشته باشد و حداقل یکسال و حتي با قراردادهاي موقت کار در آن محل شاغل باشند، در صورت بیکاري ميتوانند از مقرري بیمه بیکاري بهره مند شوند. 

‌ ‌ آیا سازمان تأمین اجتماعي در راستاي بازنگري درروابط خود با كارفرمایان، نمي‌تواندبراي رعایت بیشترحال كارفرمایانی‌ كه دچار مشکلات اقتصادي شده‌اند، بدهي بیمه‌اي آنانرا درا قساط طویل مدت تقسیط كند؟

 مطابق ماده 46 قانون تأمین اجتماعي. تقسیط بدهي با توجه

به توان کارفرما در پرداخت اقساط و میزان بدهي بیمه اي، انجام

ميشود و بر اساس ضوابط و مقررات موجود، بدهي کارفرمایان تا

36 قسط، قابل تقسیط است که بي شک کمک مؤثري به اینگونه

واحدها خواهد بود. مهلت پرداخت هر قسط در تاریخي که براي

کارفرما پیش بیني شده درج ميگردد، ولي سیستمها به طریقي

تعبیه شده اند که تا سررسید قسط بعدي، فرصت پرداخت قسط

قبلي وجود دارد.

‌ ‌‌اخذ گواهی سازمان تأمین اجتماعي به هنگام نقل و انتقال مؤسسات و كارگاه‌هاي مشمول قانون تأمین اجتماعي، مشكلا ت فراواني را براي كارفرمایان در بر دارد.آیا سازمان تامین اجتماعی درصدد اصلاح مقررات مربوط به ماده37 قانون تأمین اجتماعي نیست؟ 

 در زمینه ماده 37 قانون تأمین اجتماعي و نحوه صدور گواهینامه

مبني بر نداشتن بدهي معوقه بابت حق بیمه و متفرعات آن به هنگام انتقال عین یا منافع مؤسسات و کارگاههاي مشمول قانون تأمین اجتماعي، دستورالعملهاي موجود براي تسهیل و تسریع مراحل بررسي پرونده مطالباتي و صدور گواهینامه، مورد بازنگري قرار گرفته است و در بخشنامه های سازمان ، تسهیلات جدیدي در این زمینه در نظر گرفته شده است. طبق  این  ماده  قانوني  به  هنگام  نقل  و  انتقال  عین یا  منافع کارگاه اعم از اینکه انتقال به صورت قطعي، عادي، اجاره، رهن و غیره باشد، خریدار و فروشنده باید از سازمان تأمین اجتماعي مفاصاحساب دریافت کنند. در مواردي هم که مالک بخواهد ملک و کارگاه خود را اجاره دهد یا تحویل بگیرد، مستأجر و مالک باید به شعبه تأمین اجتماعي مراجعه کرده و درخصوص پرداخت حق بیمه توسط مستأجر سئوال شود. بنابراین قانونگذار دفاتر اسناد رسمي رامکلف به مراجعه و اعلام و استعلام کرده تا وضعیت بدهي کارگاه معلوم شود. سازمان به واحدهاي اجرایي خود دو تکلیف در این زمینه به صورت دو فرم مکاتباتي اعلام کرده است تا بر این اساس پرونده را بررسي کرده و اعلام کند که انجام معامله بلامانع است ویا اینکه میزان بدهي کارگاه را مشخص کند.

‌‌‌آیا منطقي‌تر نیست كه سازمان تأمین اجتماعي در مورد کارگاه‌هاي داراي دستمزدمقطوع، مشاغل ودستمزدمندرج در لیست ارائه شده توسط كارفرما را مالك عمل قرار دهد و تنها در صورت اعتراض بیمه‌شده درخصوص دستمزد‌یا پرسش و پاسخ‌های  حوزه‌كارفرمایان دا نستنـی‌های بیمـه‌ای عنوان شغلي، براساس گزارش بازرسي عمل كند؟ 

 تعیین دستمزد مقطوع براي برخي از مشاغل، براساس ماده 35قانون تأمین اجتماعي، از اختیارات قانوني سازمان تأمین اجتماعي است  و  دستمزد  مقطوع  این  مشاغل  در کمیته هاي کارشناسي با  حضور  نمایندگان  مجامع  امورصنفي  و  اتحادیه هاي مرتبط،حتی الامکان با نگاهي واقع بینانه بررسي و براي تصویب به هیأت مدیره سازمان تأمین اجتماعي پیشنهاد ميشود. ضمن اینکه هدف از تعیین دستمزد مقطوع نزدیکتر نمودن دستمزدهای کارگران شاغل در کارگاه به دستمزد واقعی است.  

‌ ‌‌در صورت قطع همكاري‌ یك كارگر با كارفرما، اسم وي از لیست حق بیمه كه به شعب تأمین اجتماعي ارسال مي‌گردد،حذف ‌شود. اما تأمین اجتماعي تا زمان بازرسي بیمه‌اي بعدي و دریافت گزارش بازرسي، این فرد را در زمره بیمه شدگان  می داند و حق بیمه وي را از كارفرما مطالبه مي‌كند.علت این ناهماهنگي چیست؟‌‌

 با اصلاح رویه هاي اجرایي و سیستمهاي نرم افزاري شعب، ازسال 1382 در صورتي که ترک کار بیمه شده در ستون ویژه آن در لیست ارسالي درج شده باشد و گزارش بازرسي بعدي نیز عدم اشتغال بیمه شده را تأیید کند، از محاسبه و مطالبه حق بیمه وي اززمان ترک کار اعلام شده از سوي کارفرما، خودداري ميشود.

‌‌‌درحاليكه سازمان تأمین اجتماعي در تلاش بربهبود ارتباط با كارفرمایان است، چرا هنوز در برخي واحدهاي اجرایي این سازمان، موضوع برخورد مناسب و احترام‌آمیزبا كارفرمایان جدي گرفته نمي‌شود؟

 هر چند سازمان تأمین اجتماعي به گواهي دستگاههاي نظارتي ذيربط، در اجراي طرح تکریم ارباب رجوع و جلب رضایت مردم در قیاس با دستگاههاي مشابه، توفیق قابل توجهي داشته و حتي طي سال 82 در سطح استانها رتبه اول طرح تکریم را به دست آورده است، اما تصویب قوانین مختلف که هر یک وظایف متنوعي را  به  واحدهاي  اجرایي  تأمین  اجتماعي  محول  مي کنند،  باعث افزایش قابل توجه حجم فعالیتهاي کارکنان این واحدها شده است که در مواردي منجر به بروز سوء تفاهم هایي میان مراجعان و کارکنان این واحدها ميشود. در هر حال، تحقق سازماني پاسخگوو مشتري مدار، یکي از اولویتهاي اساسي سازمان تأمین اجتماعي است وتلاش در این زمینه به رغم همه مضایق و دشواريهاي موجود، با جدیت هرچه بیشتر ادامه دارد.

‌‌سازمان تأمین اجتماعي براي راهنمایي درست كارفرمایان و ارایه اطلاعات دقیق و كامل به آنان و جلوگیري از سر درگم ياتلاف وقت مراجعان، چه برنامه هایي دارد؟

 سازمان تأمین اجتماعي در سالهاي اخیر با بهره مندی از روشها و ابزارهای متنوع ارتباطی در جهت بهبود تعاملات و ارتباطات با مخاطبان سازمان و شرکای اجتماعی و افزایش سطح اطلاعات عمومی بویژه بیمه شدگان ، کارفرمایان و بازنشستگان رخصوص اهداف ، وظایف، خدمات خود و آشنایی با حقوق حقه مخاطبان اقدامات متنوعی را انجام داده است که مهمترین این فعالیتها عبارتند از :

1-راه  اندازی  و  توسعه  پایگاه  اطلاع رسانی  تأمین  به  آدرس

www.tamin.ir که علاوه  بر درج  قوانین و مقررات  تأمین اجتماعی،  بخشنامه ها  و  دستورالعملها،  قادر  به  ارائه  سوابق

بیمه شدگان ، فیش حقوقی مستمریبگیران و ..... میباشد.

2-تولید و انتشار 50 عنوان بروشور و تراکتهای طلاع رسانی با

فرآیند ارایه خدمات و حمایتهای سازمان و نحوه استفاده از این خدمات ، بالغ بر 20 میلیون نسخه.

3-استفاده از رسانه های جمعی شامل؛ مطبوعات و رادیو و تلویزیونی جهت ا طلاع رسانی بموقع و شفاف به مخاطبان.

4-برگزاری کلاس های آموزشی مستمر برای تشکلهای کارگری، کارفرمایی و بازنشستگی.   

   

‌‌نحوه ثبت ترك كار‌یا اشتغال به كار بیمه شدگان  ازسوي كارفرمایان چگونه می‌باشد؟

 طبق ماده 39 قانون  تامین اجتماعی کارفرما ملکف است صورت مزد و حقوق کارکنان شاغل را با آخرین تغییرات و تا آخرین روز ماه بعد به سازمان ارسال و حق بیمه را پرداخت نماید. ضمنأ ، در صورت ترک کار یا شروع به کار کارگر، کارفرما می بایست این موارد را درلیستهای ارسالی و در ستونهای مربوط درج و اعلام نماید.

‌‌سازمان‌تأمین‌اجتماعی برای‌كارفرمایان چه تسهیلات را در نظر گرفته است؟

  برابر بخشنامه شماره 9 مشترک فنی و درآمد، کارفرمایان صنفی )اشخاص حقیقی( و مدیران )اشخاص حقوقی غیر دولتی( از تاریخ 1390/2/27 ، در صورت احراز شرایط مقرر میتوانند نسبت به پرداخت حق بیمه با نرخ 27 درصد )مطابق ماده 28 قانون تأمین اجتماعی( از مزایای مربوطه شامل ؛ بازنشستگی ، از کارافتادگی، فوت و خدمات درمانی بهره مند شوند.

‌‌آیا مدت زمان استراحت پزشك يباید در لیست حق بیمه ذكرشود؟

چنانچه بیمه شده در استراحت پزشکي باشد و به محل کارنیاید، مدت استراحت وی باید در لیست و در قسمت ملاحظات درج شود. ضمن اینکه مدارک استراحت پزشکی در مهلت مقررقانونی به سازمان جهت استفاده بیمه شده از مزایای در نظر گرفته شده ارسال شود .

‌‌در چه صورت‌ یك بیمـه شـده مـي‌تواند مـدعي شودكه در کارگاهي مشغول بـه كار بوده و حق بیمه وي پرداخت نشده ست؟

  در  حال  حاضر  دستورالعمل  خاصي  وجود  دارد که  چنانچه بیمه شده اي، مدارک مستندي دال بر اینکه در گذشته در کارگاهي اشتغال داشته )مانند فیش حقوقي، حکم استخدام و ....( به شعبه تامین اجتماعی فعلي خود ارائه دهد.  در شعب مربوطه، کمیته اي این مدارک را مورد بررسي قرار ميدهد و چنانچه صحت گفته بیمه شده تأیید شود، سوابق گذشته بیمه شده تکمیل و حق بیمه از کارفرما اخذ خواهد شد.

‌ ‌ كارگاه‌هاي خانوادگي از كدام‌ یك از مزایاي قانون تامین اجتماعی برخوردارند و در چه صورتمشمول قانون كار مي‌شوند؟

 کارگاههایي که به صورت خانوادگي اداره ميشوند ، مشمول قانون کار نیستند. این افراد تمامي مزایاي قانون تامین اجتماعی به

جز بیمه بیکاري را دارا ميباشند. بنابراین باید 27 درصد حق بیمه را پرداخت کنند. اگر در این کارگاهها تنها یک فرد غیرازاعضاي خانواده مشغول به کار شود، این کارگاه مشمول قانون کار خواهد شد .

‌‌براساس ماده34 قانون تأمین‌اجتماعي، در چه صورت یك كارگر مي‌تواند در چند كارگاه كار كند و حق بیمه پرداخت كند؟

براساس ماده34 قانون تأمین اجتماعي، اگر کارگر در دو یا سه کارگاه مشغول به کار باشد، کارفرمایان مکلف هستند نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق  بیمه وي  اقدام کنند. البته در این مورد باید رعایت سقف مدنظر قرار گیرد. مشمولین نظام خاص استخدامي  مانند  استخدام کشوري،  لشکري  و سایر صندوقها ،مشمول قانون تأمین اجتماعي نیستند.

‌‌لیست حق بیمه مطب پزشكان و دندانپزشكان چگونه دریافت مي‌شود؟

  سازمان تأمین اجتماعي در گذشته توافقنامه اي با سازمان نظام پزشکي داشت که براساس آن، لیست حق بیمه منشي هاي مطب پزشکان و دندانپزشکان را که معموالً 15 روزه ارسال ميشد قبول مي کرد و بر اساس 15 روز براي آنها سابقه ایجاد مي کرد. سازمان همین امر را درخصوص مدارس غیرانتفاعي نیز اجرا کرد، اما دیوان عدالت اداري این توافقنامه را به دلیل مغایرت با قانون لغو کرد و ازاینرو این موضوع در مورد مدارس یرانتفاعي اجرا نشد. در ضمن به خاطر راي دیوان عدالت اداری، توافقنامه پزشکان و دندانپزشکان هم تمدید نشد. با این حال چنانچه مطب پزشکان و دندانپزشکان لیست و حق بیمه خود را بر اساس 15 روز ارسال کنند، با توجه به بخشنامه یک بازرسي که صادر شده مشکلي پیش نمي آید. 

‌‌كارفرمایان چه مسئولیتي در قبال كارگران براي ارسال لیست و پرداخت حق بیمهدارند؟

 هیچ کدام از شرایطي که قانون کار به عنوان شرایط آزمایشي یا شرایط پیش از قرارداد معین کرده است، برطرف  کننده مسئولیت کارفرما براي بیمه کردن کارکنان نیست. کارفرما مکلف است ازاولین روزی که فرد را به کار ميگیرد، حتي بدون عقد قرارداد و حکم، لیست و حق بیمه وي را ارسال و پرداخت کند.

ب- امـور پیمـانکاران

‌‌نحوه احتساب حق بیمه متعلقه به قراردادهای عمرانی و غیر عمرانی مورد اجرای پیمانكاران و مهندسین مشاورچگونه است؟

 قراردادهاي مشمول ماده 38 قانون تأمین اجتماعي از نظر نحوه

احتساب حق بیمه به سه دسته تقسیم ميگردند:

   بخش اول: قراردادهاي مشمول ضوابط طرحهاي عمراني

   بخش دوم : قراردادهاي غیر عمراني

   بخش سوم: موارد خاص قراردادهاي غیر عمراني

   بخش اول: قراردادهاي مشمول ضوابط طرحهاي عمراني طبق مصوبات 129 و 143 شورايعالي سازمان تأمین اجتماعي قراردادهایي مشمول ضوابط طرحهاي عمراني تلقي ميشوند که دو شرط زیر را توأماً دارا باشند:

   1-  قرارداد  براساس  فهرست  بهاء  پایه  سازمان  مدیریت  و برنامهریزي وقت )قراردادهاي پیمانکاري( یا ضوابط تیپ سازمان (مذکور )قراردادهاي مشاورهاي( منعقد شده باشد .

2- تمام یا قسمتي از بودجه عملیات از محل اعتبارات عمراني

دولت )اعتبارات ملي، منطقه اي، استاني( تأمین شده باشد.

مأخذ حق بیمه کلیه  قراردادهاي  واجد شرایط ضوابط طرحهاي عمراني  براساس  مصوبات 129  و 143  شوراي  عالي  تأمین اجتماعي از تاریخ 63/4/16 به بعد به شرح ذیل است:

    1-‌‌قراردادهاي مشاوره اي

حق بیمه  قراردادهاي  مشاورهاي  به  صورت  مقطوع 14  درصد ناخالص کارکرد به اضافه 1/6 درصد به عنوان حق بیمه بیکاري جمعاً به میزان 15/6 درصد ناخالص کارکرد ميباشد )3/6 درصد سهم مهندس مشاور و 12 درصد سهم کارفرما (     2- قراردادهاي پیمانکاري )اجرایي(حق بیمه قراردادهاي اجرایي به صورت مقطوع 6 درصد ناخالص کارکرد به اضافه 6 دهم درصد به عنوان بیمه بیکاري جمعا به میزان 6/6 درصد ناخالص کارکرد است )1/6 درصد سهم پیمانکار و 5درصد سهم کارفرما (  طبق مصوبه مورخ 66/5/18 شوراي عالي تأمین اجتماعي)وقت(درصورتي که پیمانکاران مجري قراردادهاي مشمول طرحهاي عمراني بخشي از اجراي عملیات موضوع پیمان را طي قرارداد به پیمانکاران فرعي واگذار نمایند، چنانچه حق بیمه متعلق به قرارداد اصلي برمبناي ناخالص کل کارکرد قرارداد پرداخت شود در این صورت حق بیمه اي بابت قرارداد پیمانکار فرعي مطالبه ودریافت نخواهد شد.

لازم به ذکر است، حق بیمه قراردادهاي پیمانکاري و مشاورهاي طرحهاي  عمراني  سازمان  صنایع  دفاع،  قراردادهاي  تسطیح وآمادهسازي  اراضي  وزارت  مسکن  و  شهر  سازي،  قراردادهاي ساختماني شرکت مخابرات ایران، وزارت دفاع و پشتیباني نیروهاي مسلح و قراردادهاي سازمان تأمین اجتماعي با پیمانکاران در صورتي که  بر  اساس  فهرست  بهاء و ضوابط سازمان مدیریت و  برنامه ریزي منعقد شده  باشد طبق مصوبات 129 و143 شورايعالي تأمین اجتماعي محاسبه ميشود .

    بخش دوم : قراردادهاي غیر عمراني

کلیه  قراردادهاي  فاقد  شرایط  اشاره  شده  در  بخش  طرحهاي عمراني، قراردادهاي غیرعمراني تلقي ميشود .

مأخذ و نحوه احتساب حق بیمه قراردادهاي غیرعمراني با توجه به پرسش و پاسخ‌های حوزه‌كارفرمایان دانستنـی‌های بیمـه‌ایمصوبات شورايعالي تأمین اجتماعي به شرح زیر است:

به  موجب  مصوبات  مورخ 70/1/24  و 73/9/7  شورايعالي تأمین اجتماعي  ماخذ  واحدي  همانند  طرحهاي  عمراني  براي محاسبه قراردادهاي غیر عمراني در نظر گرفته شده است، که این امر تسهیلات زیادي را در جهت آگاه کردن پیمانکار و کارفرما از میزان حق بیمه قرارداد و همچنین تعیین و وصول حق بیمه و صدورمفاصاحساب پیمانکاران فراهم آورده است . به استناد مصوبه مورخ 70/1/24 حق بیمه قراردادهاي پیمانکاري و مهندسین مشاور ازتاریخ مذکور به بعد منعقد شده و ميشوند با توجه به تعهد طرفین و نحوه اجراي کار به ترتیب زیر محاسبه ميشود:

    2-1- حق بیمهقراردادهایي که در اجراي آنها تهیه مصالح مصرفي بطور کلی به عهده و هزینه پیمانکار ميباشد و یا موضوع قرارداد ارائه خدمات بوده و نوع کار ایجاب نماید که به صورت مکانیکي انجام گیرد، به ماخذ 7 درصد ناخالص کل کارکرد به اضافه یک نهم آن به عنوان حق بیمهبیکاري در نظر گرفته می شود .

   2-2 – حق بیمه کلیه قراردادهاي دستمزدي و خدماتي که به صورت غیر مکانیکي انجام ميگیرد و یا تجهیزات و وسایل مکانیکي توسط کارفرما تهیه و به صورت رایگان در اختیار پیمانکارقرارداده ميشود به ماخذ 15 درصد ناخالص کارکرد به اضافه یک نهم آن به عنوان حق بیمه بیماري  در نظر گرفته می شود.

   2-3- درمواردي که تهیه قسمتي از مصالح به عهده و هزینه

پیمانکار و قسمتي به عهده و هزینه واگذارنده کار ميباشد، ارزش مصالح واگذاري به پیمانکار به ناخالص کل کارکرد افزوده ميشود

و سپس حق بیمه طبق بند 2-1 محاسبه ميشود .

   2-4- قیمت تجهیزات وارده از خارج از کشور که پیمانکاران

از طریق گشایش اعتبار خریداري مينمایند مشمول کسر حق بیمه

نميباشد، همچنین قیمت مصالح انحصاري، اختصاصي آسانسور و

تاسیسات، ماشین آلات، آهن آلات در قرادادهاي سوله سازي که تهیه  آن دراختیار واگذارندگان کار  است،  پارچه در  قراردادهاي دوخت  ودوز،  آسفالت  در  قراردادهاي  جاده سازي  و  آسفالت خیابانها و محوطه ها، موکت و کفپوش و کابینت درصورتي که توسط کارفرما تهیه و به صورت رایگان به پیمانکار تحویل  شود به عنوان مصالح واگذاري تلقي نشده و قیمت آنها به کل کارکرد اضافه نمي شود .

   2-5- در مواردي که موضوع قرارداد ارائه خدمات بوده و نوع

کار ایجاب نماید قسمتي از عملیات به صورت مکانیکي )با وسایل

و ماشین آلات مکانیکي متعلق به پیمانکار( و قسمتي به صورت دستي انجام گیرد در این حالت حق بیمه بخش )درصد (مکانیکي به مأخذ 7 در صد و حق بیمه بخش )درصد( دستي به ماخذ 15 درصد به اضافه یک نهم بابت بیمه بیکاري محاسبه ميشود .

   2-6- در مواردي که وسایل و ابزار مکانیکي توسط واگذارنده کارتهیه و بدون دریافت کرایه )به صورت رایگان( در اختیار پیمانکار قرار ميگیرد، در این حالت عملیات دستمزدي محسوب و حق بیمه آن کال به مأخذ 15 درصد به اضافه یک نهم بابت بیمه بیکاري  محاسبه خواهد شد .

     2-7- در مواردي که پیمانکار اصلي بخشي از عملیات پروژه را با انعقاد قرار داد به پیمانکاران فرعي واگذار نماید حق بیمه قراردادهاي پیمانکاران فرعي نیز با توجه به تعهدات طرفین مندرج در پیمان طبق ضوابط محاسبه و وصول و در صورت  ارائه مفاصاحساب پیمانکاران فرعي به هنگام احتساب حق بیمهپیمانکار اصلي معادل کارکرد  پیمانکاران  فرعي که  مفاصاحساب  دریافت  داشته اند  از کارکرد پیمانکار اصلي کسر ميشود .

     2-8- آن دسته از نهادها و سازمانها و وزارتخانه هایي که ارکنان آنها مشمول قانون حمایتي خاص غیر از تأمین اجتماعي هستند، در  صورتي که  با  انعقاد  قرارداد  با  سایر  مؤسسات،وزارتخانه ها و سازمانها اقدام به انجام کار به صورت پیمانکاري نمایند، چنانچه کار موضوع قرارداد توسط پرسنل رسمي آنها که شمول قانون حمایتي خاص ميباشند همچنین پرسنل روزمزد و قراردادي انجام گیرد و لیست و حق بیمه کلیه پرسنل و روزمزد و  غیر  رسمي شاغل  در  اجراي  پیمان  را  به سازمان  تسلیم  و پرداخت نمایند. چنانچه فاقد بدهي به سازمان باشند مفاصاحساب قرارداد آنها صادر خواهد شد . بدیهي است واگذارنده کار ملزم به رعایت ماده 38 قانون  تامین اجتماعی در مورد  این گروه  از پیمانکاران ميباشد .

         بخش سوم: حالت خاص قراردادهاي غیرعمراني

الف- پیمانکاراني که داراي کارگاه تولیدي، صنعتي و فني ميباشند

به موجب مصوبه مورخ 73/9/7 شورايعالي تأمین اجتماعي نحوه

احتساب حق بیمه پیمانکاراني که داراي کارگاه صنعتي،  فني وتولیدي در ارتباط با موضوع عملیات قراردادهاي منعقده ميباشند  امور اجرایي پیمانها در کارگاه آنها انجام ميگردد و یا به عبارت دیگر موضوع عملیات قرار داد منعقده به نوعي تولیدات کارگاههاي آنها باشد به شرح ذیل خواهد بود :

   1- اشخاص حقوقي

در صورتي که پیمانکار شخص حقوقي و داراي دفاتر و اسناد قانوني بوده و دفاتر آن مورد تایید سازمان باشد در این صورت با وصول حق بیمه طبق گزارش بازرسي از دفاتر قانوني مفاصاحساب قرارداد صادر ميشود . شعب سازمان تأمین اجتماعي موظفند انجام بازرسي از دفاتر قانوني این قبیل پیمانکاران را در اولویت قرار داهند .

1-1-  چنانچه سازمان قادر نباشد سریعا از دفاتر قانوني پیمانکاربازرسي نماید و پیمانکار جهت دریافت مفاصاحساب تعجیل داشته باشد  در  این صورت  اگر  پیمانکار  طبق  محتویات  پرونده هاي مطالباتي کارگاهي و دفتر مرکزي فاقد هر گونه بدهي قطعي بوده و یا آن را پرداخت نماید و دفتر مرکزي فاقد هرگونه بدهي قطعي بوده و یا آن را پرداخت نماید وتعهدنامه مبني برداشتن دفاتر قانوني و ارائه آن به سازمان و پرداخت حق بیمه طبق دفاتر قانوني را که به امضاء مجاز و مهر شخص حقوقي ممهور شده به سازمان ارائه نماید صدور مفاصاحساب قرارداد بلامانع خواهد بود

1-2   در مواردي که پیمانکار فاقد دفاتر قانوني بوده و یا دفاترقانوني ارائه شده مورد تایید سازمان قرار نگیرد و یا دفاتر خود را در اختیار سازمان قرار ندهد در این صورت حق بیمه   قرارداد طبق تصویب  نامه  مورخ 70/1/24  محاسبه  ميشود  .  در  این حالت چنانچه پیمانکار بابت کارکنان شاغل در کارگاه تولیدي، فني و صنعتي خود در دوره اجراي قرارداد حق بیمهپرداخت نموده باشد ازحق بیمه محاسبه شده بابت قرارداد کسر و مانده مطالبه  وصول. سپس مفاصاحساب قرارداد صادر ميشود

     2-‌‌‌اشخاص حقیقي

2-1- در صورتي که پیمانکار داراي کارگاه تولیدي، صنعتي و فني ) کارگاههاي دایر که داراي مجوز فعالیت از مراجع ذیربط ميباشند( و در زمان اجراي قرارداد در شعبه سازمان داراي پرونده مطالباتي بوده و لیست کارگران شاغل در کارگاه را ارسال و یا توسط سازمان از کارگاه بازرسي به عمل آمده باشد در این صورت چنانچه کارگاه وي طبق محتویات پرونده مطالباتي فاقد هرگونه بدهي بوده و یا آن را پرداخت نماید مفاصاحساب قرارداد آنها صادر ميشود .

2-2-  در  مواردي که  پیمانکار  فاقد  پرونده  مطالباتي  در شعبه

سازمان و یا فاقد بازرسي و ارسال لیست در دوره اجراي قرارداد

باشد حق بیمه قراراد وي طبق مصوبه مورخ 70/1/24 محاسبه و

وصول و سپس مفاصاحساب صادر ميشود .

ً براي انجام کار موضوع پیمان دایر توجه: کارگاههایي که منحصراميشود در زمره کارگاه تولیدي صنعتي و فني محسوب نميشود.

 ‌‌‌حق بیمه قراردادهای رایانه‌ای چگونه محاسبه می‌شود؟

 پیرو بخشنامه 14 جدید درآمد در خصوص چگونگی محاسبه حق بیمه قراردادهای انفورماتیکی )موضوع بند »ه« از بخش سوم فصل دوم  بخشنامه  مزبور( و  با  توجه  به گسترش  فعالیتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور و در نتیجه انعقاد قراردادهای پیمانکاری  در این  زمینه،  نحوه شناسایی  و  محاسبه حق  بیمه قراردادهای مذکور به شرح ذیل تعیین و مقرر میگردد:

الف-  نحوه  شناسایی  :  شناخت  قراردادهای  فناوری  اطلاعات

و ارتباطات با مطابقت و در نظر گرفتن شرح قرارداد با یکی از

موضوعات زیر صورت میگیرد :

1- تولید ، مونتاژ ، اجاره ، فروش ، آزمایش ، تعمیر ، نگهداری،

پشتیبانی  و  خدمات  پس  از  فروش  سخت افزارها  و  تجهیزات

شبکه ها، وبگاهها و نرم افزارها و ........

2- طراحی ، نصب ، پیاده سازی ، راه اندازی و پشتیبانی آموزش

شبکهها و پایگاههای اطلاع رسانی اینترنت )LAN, WAN و ....( و فضاهای رایانهای ) Site ( و به هنگام سازی اطلاعات موجود در وبگاهها.

3- ارائه مشاوره و انجام نظارت بر طراحی و اجرای شبکه ها ، فضاهای رایانهای، خرید، تحویل گیری و نگاهداری سخت افزارها.

4- تهیه طرحهای جامع فنآوری اطلاعات، طرحهای توجیهی )فنی – اقتصادی(  کسب  و  کار، شناخت  ، طراحی  ،  تدوین  ، بهینه سازی و اصلاح روشها ، سیستمها و ساختارهای  سازمانی 5- شناخت ، تحلیل ، طراحی ، ساخت و مستندسازی سیستمهای نرم افزاری  کاربرد  تجاری  و  کاربرد خاص  و  نصب، راه اندازی  ، آموزش و پیاده سازی و پشتیبانی سیستمها و روشهای دستی و

سیستمهای نرم افزاری  

6- تولید و ارائه پشتیبانی در زمینههای مختلف نرم افزاری ، راهبری و عملیاتی سیستمها، سایتها ، بانکهای اطلاعاتی ، سیستمهای عامل و نرم افزارهای پایه )شامل شناخت وضع موجود ، تجزیه و تحلیل ، طراحی ، برنامه نویسی ، فروش ، پیاده سازی ، نصب ، آزمایش ، پشتیبانی و آموزش آنها(.

7- ارائه مشاوره و انجام نظارت بر طراحی ، خرید و اجرای طرحهای سخت افزاری ، نرمافزاری ، انتخاب پیمانکار ، انتخاب محصولات نرم افزاری و سخت افزاری و تحویل گیری محصولات و همچنین ارائه خدمات RFP .

8- ارائه خدمات رایانهای شامل اجاره خدمات سخت افزار ، نرم افزار،فضاهای رایانهای ، تولید محتوای الکترونیکی.

9- مشاوره خرید ، نصب و راه اندازی و برنامه ریزی جهت آموزش نیروی انسانی و ارائه خدمات فنی در این زمینه.

10- تأمین و ارائه خدمات ISP, Internet و آموزش در زمینه های مختلف فنآوری اطلاعات.

11- جمع آوری ، پلایش و تغذیه اطلاعات و ارائه خدمات مرتبط

با اطلاعات )Data Entry( )ورود، اصلاح ، پردازش ، بازسازی ، ویرایش و داده  ذدآمایی(.

ب( نحوه محاسبه حق بیمه

اشخاص حقوقی

1- در مواردی که پیمانکار دارای دفاتر و اسناد قانونی باشد بایستی از محاسبه و مطالبه حق بیمه قرارداد آنها بر اساس ماخذ مندرج در بخشنامه 14 جدید درآمد خودداری و با وصول حق بیمه ماهیانه از کارکنان بر اساس گزارش بازرسی از دفاتر آنها مفاصاحساب قرارداد صادر گردد، چنانچه پیمانکار لیست و حق بیمه کارکنان خود را بطور ماهیانه ارسال و پرداخت نموده باشد، در صورت ارائه تعهدنامه منضم به بخشنامه 14/2 جدید درآمد مبنی بر ارائه دفاتر و اسناد قانونی جهت حسابرسی بایستی مفاصاحساب قرارداد صادر گردد.

2- در مورد پیمانکارانی که لیست و حق بیمه کارکنان خود رانداده اند باید در اسرع وقت از دفاتر آنان حسابرسی و بر مبنای آن حق بیمه وصول و سپس مفاصاحساب صادر گردد.

3- در مواردی که پیمانکار مذکور فاقد دفاتر قانونی بوده و یا ازارائه دفاتر خودداری نماید ضرورتی به استعلام   درصد مکانیکی و غیرمکانیکی کارکرد از واگذارنده کار نبوده و قراردادهای مربوطه از نظر سازمان تامین اجتماعی، مکانیکی محسوب و حق بیمه آنها باید طبق ماده دوم مصوبه مورخ 70/1/24 شورایعالی تامین اجتماعی به مأخذ 7 درصد به اضافه بیمه بیکاری مربوطه محاسبه و وصول و سپس مفاصاحساب قرارداد صادر گردد. بدیهی است نانچه پیمانکار وجهی بابت حق بیمه پرداخت نموده باشد. باید از بدهی که به ترتیب فوق محاسبه میگردد،کسر شود.

اشخاص حقیقی

1- در مواردیکه پیمانکار، کار موضوع قرارداد را رأساً و به تنهایی انجام دهد و  بطور کلی  از  نیروی  انسانی دیگر  استفاده  ننماید، مشمول ماده 38 قانون تامین اجتماعی نخواهد بود و واگذارنده کار)کارفرما( بایستی بدون اخذ مفاصاحساب شعب سازمان ، با وی تسویه حساب کند.

در مواردیکه پیمانکار برای انجام کار، از نیروی انسانی دیگر نیز استفاده نماید، بایستی حق بیمه کارکنان قرارداد بمأخذ 7 درصد ناخالص کارکرد محاسبه و بهاضافه بیمه بیکاری مربوطه وصول و سپس مفاصاحساب قرارداد صادر گردد. 

‌‌وظایف متقابل پیمانكاران وسازمان تامین اجتماعی چیست؟

 وظایف پیمانکاران نسبت به سازمان تامین اجتماعی عبارتست از:

1-  ارائه یک  نسخه  از  قرارداد  منعقده  با کارفرمایان  به شعبه

تامین اجتماعی محل اجراي قرارداد.

2-  ارسال  صورت  مزد  و  حقوق کارکنان  شاغل  در  اجراي

قراردادهاي مشمول ضوابط طرحهاي عمراني که حق بیمه مربوطه توسط واگذارندگان کار پرداخت ميشود به صورت ماهانه و حداکثرتا پایان ماه بعد به سازمان.

3- ارسال صورت مزد و حقوق و پرداخت حق بیمه کارکنان شاغل در قراردادهاي غیر مشمول ضوابط طرحهاي عمراني به صورت ماهانه و حداکثر تا پایان ماه بعد به سازمان.

4- پرداخت مانده حق بیمهپیمان که در پایان هر قرارداد و پس از

مشخص شدن میزان کارکرد قرار داد توسط سازمان محاسبه و به

پیمانکار ابلاغ  ميشود .

5- پرداخت غرامت موضوع ماده 66 قانون تامین اجتماعی در مورد کارکنان حادثه دیده در اجراي پیمانهاي مورد اجرا که پیمانکار مقصر تشخیص داده شده است .

6-  رعایت  ماده 38  قانون  تامین اجتماعی  در  مورد  پیمانکاران دست دوم وارسال یک نسخه از قرارداد منعقده با آنان به سازمان تامین اجتماعی و اعلام اطلاعات مربوطه پس از خاتمه عملیات پیمان آنان .

7- اخذ مفاصاحساب ماده 38 قانون تامین اجتماعی جهت هر یک ز قراردادهاي مورد اجرا .پیمانکار حق ندارد جهت افرادي که دراجراي پیمان شاغل نیستند تحت عنوان پیمان لیست ارسال نماید و چناچه طبق بررسیهایي که بعمل ميآید این موضوع اثبات شود طبق ماده 97 قانون با پیمانکار برخورد و سوابق افراد نیز حذف ميشود .

     وظایف سازمان تامین اجتماعی نیز در این زمینه به شرح ذیل است:

1- اطلاع رسانی  درمورد قانون و مقررات و ضوابط جدید و مصوب از طریق نشریات و رسانههاي عمومي به منظور آگاهي کارفرمایان و پیمانکاران و مهندسین مشاور.

2-  تشکیل  پرونده جهت هر یک  از  قراردادهاي  پیمانکاري  و

دریافت صورت مزد و حقوق کارکنان شاغل در  اجراي  آن که

توسط پیمانکاران مربوطه در مهلت مقرر ارسال ميگردد و ارایه

خدمات قانوني به بیمه شدگان مربوطه .

3- دریافت حق بیمهقرارداد و پیگیري در خصوص وصول مانده

بدهي  مربوطه  به  لیستهاي  ارسالي  درمورد  قراردادهاي  غیر

مشمول طرحهاي عمراني در حین انجام پیمان با در نظر داشتن

مفاد بند »4« از قسمت »الف« این دستورالعمل.

4- بررسي پرونده قرارداد پیمانکاري به محض پایان یافتن مدت

و زمان  اجراي  پیمان و  اخذ  اطلاعات مورد  نیاز جهت محاسبه

حق بیمه قرارداد از کارفرما ) واگذارنده کار و پیمانکار ( با انجام

مکاتبه با آنها و پیگیري تا اخذ پاسخ .

5- محاسبه بدهي پیمانکار بابت حق بیمهپیمان و متفرعات آن به محض تکمیل اطلاعات موردنیاز و تهیه صورتحساب بدهي و ابلاغ  آن به پیمانکار و واگذارنده کار. بدیهي  است در مواردي که واگذارنده کار از ارائه اطلاعات لازم به سازمان خودداري نماید حق بیمه متعلقه  ميبایست طبق  اطلاعات  موجود  در  قرارداد اولیه و سایر  اطلاعات و محتویات موجود در  پرونده محاسبه و مطالبه شود .

6- پیگیري و وصول بدهي پس از قطعیت آن، طبق ماده 50 قانون تامین اجتماعی .

7- رسیدگي به اعتراض پیمانکار در  رابطه با حق بیمهقرارداد در صورت اعتراض برابر موارد 42 و 43 قانون تامین اجتماعی

8- صدور مفاصاحساب قرارداد به محض پرداخت حق بیمهتوسط

پیمانکار و یا واگذارنده کار .

9- اجراي تبصره الحاقي به ماده 38 قانون تامین اجتماعی و وصول مطالبات سازمان  از محل 5 درصد موضوع ماده مذکور و سایرمطالبات پیمانکار از واگذارنده کار در صورتي که پیمانکار پس از قطعیت بدهي ترتیب پرداخت بدهي را ندهد .

حوزه  بیمه شدگان

‌ ‌ بیمه بیكاري افراد متأهل و مجرد چگونه محاسبه مي‌شود؟ 

 میزان مقرری روزانه بیمهشده بیکار معادل 55 درصد متوسط مزد یا حقوق و یا کارمزد روزانه بیمهشده میباشد ، به مقرری افراد متاهل یا متکفل ، )تا حداکثر 4 نفر از افراد تحت تکفل( به ازاء هر یک از آنها به میزان 10 درصد حداقل دستمزد افزوده خواهد شد،در هر حال مجموع دریافتی مقرریبگیر نباید از حداقل دستمزد کمتر و از 80 درصد مزد و حقوق وی بیشتر باشد. 

‌‌مدت زمان پرداخت بیمه‌ بیكاری در قانون تأمین اجتماعی چگونه تعیین شده است؟

 مدت زمان پرداخت بیمه بیکاری بشرح جدول زیر است :

 

سابقه حق بیمه

مدت پرداخت مقرربیمه بیكاری

با احتساب دوره‌های آزمایشی ودائمی

بیمه شدگان  مجرد

بیمه شدگان  متاهل

از 6 تـــا 24 مـــاه    

6    ماه

12 ماه

از   25 تا 120 ماه   

12    ماه

18 ماه

از 121 تا 180 ماه   

18    ماه

26 ماه

از 181تاا 240 ماه  

26    ماه

36 ماه

از 241 ماه  به بالا    

36    ماه

50 ماه

 

 

‌‌طبق قانون تأمین اجتماعي كمك هزینه ازدواج به چه افرادي تعلق مي‌گیرد ؟‌‌

براساس قانون تأمین اجتماعي، کمک هزینه ازدواج به افرادی تعلق میگیرد که دارای شرایط ذیل باشند:

- بیمه شــده طی 5 سـال قبل از تاریخ ازدواج ، حـــداقل به مدت 720روز سابقه کــار داشته و حــق بیمه این مــدت را پرداخته باشد

- در تاریخ ازدواج، رابطه استخدامی بیمه شده با کارفرما قطع نشده باشد)به جز دوران نظام وظیفه(- ازدواج اول و دائم بوده و در دفاتر رسمی ثبت شده باشد.

 

 

 

‌‌مبلغ‌كمك‌هزینه‌كفن و دفن چگونه محاسبه میشود ؟

 مبلغ هزینه کفن و دفن  معادل حداقل دستمزد مشمول کسر حق بیمه زمان فوت بیمه شده میباشد. 

 ‌‌بیمه اختیاری چه نوع بیمه ای است؟

 افرادی که به عللی غیر از علل مندرج در قانون تأمین اجتماعی مصوب اردیبهشت 1339 و قانون تأمین اجتماعی مصوب تیرماه 1354 از ردیف بیمه شدگان خارج شده یا بشوند در صورتیکه طبق قوانین فوقالذکر مشمول بیمه بازنشستگی باشند ، با دارا بودن

حداقل 30 روز سابقه پرداخت حق بیمه می توانند بیمه خود را بصورت اختیاری ادامه دهند. 

‌‌چگونه می‌توان از بیمه اختیاری استفاده‌كرد؟

 تأمین اجتماعی در مفهوم فراگیر آن ، حقی است همگانی برای عموم افراد جامعه که تأمین و تدارک بستر اجرایی آن از تکالیف دولت  بشمار می رود.  اما  بیمه  اجتماعی  ،  از  نوعی که سازمان تأمین اجتماعی مجری آن است به نحوی طراحی شده که علاوه بر تحت پوشش قرار دادن افراد شاغل در قانون تأمین اجتماعی ، برای پوشش بیمهای کسانی که مدتی بهواسطه اشتغال تحت ً بدلیل عدم اشتغال از پوشش پوشش بیمهاجتماعی بوده اما بعدا بیمهای خارج شدهاند، تدابیری اندیشه است، بطوریکه این گونه اشخاص  با دارا  بودن حداقل 30 روز سابقه  پرداخت حق بیمه ، میتوانند بیمه خود را بهطور اختیاری ادامه دهند.

‌‌شرایط برقراری بیمه اختیاری چیست؟

 برابر مقررات مربوطه ، حداکثر شرط سنی جهت پذیرش تقاضای ادامه بیمه بهطور اختیاری 50 سال تمام برای مردان و زنان در صورت دارا بودن حداقل 30 روز سابقه پرداخت حق بیمه که به لحاظ بازنشستگی معتبر باشد، تعیین شده است و چنانچه سن متقاضی بیش از سن مذکور باشد ، پذیرش درخواست وی منوط به دارا بودن سابقه پرداخت حق بیمه قبلی معادل مدت مازاد سنی خواهد بود.

تذكر :

    کسانی که دارای 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه قابل قبول نزد سازمان تامین اجتماعی باشند ، میتوانند بدون رعایت شرط سنی تقاضای بیمه اختیاری نمایند. 

‌‌دستمزد مبنایپرداختحق بیمه، بیمه شدگان اختیاری چگونه محاسبه می‌شود؟

 برابر مقررات تعیین شده ، میزان دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه متقاضیان ادامه بیمه به طور اختیاری برای افرادی که بیش از 10 سال سابقه  پرداخت حق  بیمه  دارند  معادل  با  میانگین آخرین 360 روز قبل از تقاضای ادامه بیمه بطور اختیاری است،

مشروط بر اینکه مبلغ مذکور از حداقل دستمزد مصوب شورایعالی کار در زمان تقاضا کمتر نباشد و برای کسانی که کمتر از10 سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند به انتخاب متقاضی بین حداقل و حداکثر دستمزد تعیین میگردد.

لازم  به ذکر است مبنای پرداخت حق بیمه هر سال به میزان درصدی که طبق مصوبات شورای عالی کار به سطوح دستمزد شاغلین اضافه میشود، افزایش مییابد.

‌‌نحوه و میزان پرداخت حق بیمه برای متقاضیان ادامه بیمه به طور اختیاریچگونه خواهد بود؟

 مهلت پرداخت حق بیمه هر ماه ، حداکثر تا آخرین روز 2 ماه بعد

خواهد بود و نرخ پرداخت حق بیمه معادل 26 درصد میباشد.

‌‌بیمه‌شدگان اختیاری مشمول چه حمایت‌هایی هستند؟

  حمایتهای  مقرر  ،  در  برگیرنده  مستمری  بازنشستگی  ،  ازکارافتادگی کلی،  فوت  و  درمان حسب شرایط  در  قانون  تأمین اجتماعی خواهد بود و این گروه از بیمه شدگان همانند بیمه شدگان اجباری از پرداخت فرانشیز درمانی معاف و پرداخت هزینه کفن و دفن و وسایل کمک پزشکی )پروتز و اروتز( ، مطابق مقررات برای آنان امکان پذیر خواهد بود.

‌‌بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد به چه نوع بیمه ای ااطلاق میشود؟

 صاحبان حرف و مشاغل  آزاد  به  افرادی  اطلاق میگردد که برای انجام حرفه وشغل مورد نظر ، با داشتن کارگر و یا خود به تنهایی بکار اشتغال داشته و مشمول مقررات حمایتی خاص نباشند

و میتوانند با اظهار شغل مورد ادعا مشمول مقررات بیمه صاحبان

حرف و مشاغل آزاد قرار گیرند.

‌‌مشمولان بیمه صاحبان‌‌حرف و مشاغل آزاد چه‌كسانی هستند؟

 کلیه مشاغلی که تاکنون بیمه نشدهاند، مشمول مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد شناخته میشوند، حداکثر شرط سنی جهت پذیرش درخواست و انعقاد قرارداد بیمه صاحبان حرف و مشاغل  آزاد،  برای  مردان 50 سال و  برای  زنان 45 سال  تمام میباشد و چنانچه سن متقاضی در تاریخ ارائه تقاضا بیش از سنین مذکور  باشد  ،  میبایست 2  برابر  مازاد سنی  مقرر  دارای سابقه پرداخت حق بیمهنزد سازمان تامین اجتماعی باشند.

در صورتی که متقاضی فاقد سابقه پرداخت قبلی نزد سازمان تأمین اجتماعی باشد ، میتواند بین حداقل و حداکثر دستمزد ، مبنای

پرداخت حق بیمه خود  را  انتخاب  نماید  و چنانچه 360  روز  یا بیشتر  سابقه  پرداخت  حق بیمه داشته  باشد ،میانگین  آخرین 360  روز فرد  به عنوان  دستمزد  مبنای  پرداخت حق بیمه قرار میگیرد  که  در این صورت  بیمه شده  مخیر است  بین حداقل دستمزد تا میانگین دستمزد آخرین 360 روز، بعلاوه 10 درصد بیشتر ،دستمزد مورد نظر خود را انتخاب نماید و در صورت تمایل میتواند هر دو سال  یکبار  به میزان10 درصد مبنای  پرداخت حق بیمه خود را افزایش دهد.

‌‌‌نرخ پرداختحق بیمه در بیمه صاحبان حرفو مشاغل آزادچگونه تعیین می‌شود؟

  نرخ  پرداخت  حق بیمه و  تعهدات  قانونی  برای  بیمه شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد به شرح ذیل است:

1- بیمه بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی با نرخ 14 درصد که 12درصد این میزان سهم بیمه شده و 2 درصد آن نیز کمک دولت است.

2- بیمه بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی با نرخ 16درصد که 14 درصد این میزان سهم بیمهشده و 2 درصد آن نیز کمک دولت میباشد.

3- بیمه بازنشستگـی ، فوت و از کار افتادگـی کلـی با نرخ 20درصد که 18 درصد این میزان سهم بیمهشده و 2 درصد آن نیز کمک دولت میباشد.همچنین متقاضی و افراد تحت تکفل قانونی آنان ، با پرداخت حق سرانه درمان به ازاء هر فرد میتوانند دفترچه درمانی دریافت نموده و از تمامی امکانات مراکز درمانی ملکی سازمان تأمین اجتماعی در سراسر کشور و نیز امکانات مراکز تشخیصی، درمانی و دارویی طرف قرارداد سازمان استفاده نمایند.

‌‌حق بیمه مربوط به سنوات خدمت سربازيبیمه‌شدگان

چگونه محاسبه مي‌شود؟

کساني که طبق کارت پایان خدمت، خدمت نظام وظیفه را انجام دادهاند، ميتوانند با ارائه مدارک به شعبه پرداخت کننده حق بیمه، درخواست احتساب سوابق خدمت سربازي کنند. لذا پس از ارائه کارت پایان خدمت از سوی متقاضیان و احراز شرایط مقرر از جمله :

1- بیمه پردازی در زمان ارائه تقاضا 

2- دارا بودن حداقل 730 روز سابقه پرداخت پرداخت حق بیمه قبل

از تقاضا ، مبلغ حق بیمه متعلقه مدت مزبور ، بر اساس 30 رصد

میانگین حقوق و مزایای ماهانه مبنای کسر حق ظرف آخرین دوسال قبل از تاریخ تقاضا )مجموع حقوق و مزایای مشمول کسر حق بیمه ظرف آخرین دو سال تقسیم بر 24( محاسبه و به ترتیب

به نسبت  و  از متقاضی و دولت مورد وصول قرار میگیرد.

‌‌آیا مرخصي استتعلاجی از نظرمدت زمان همانندمرخصي

استحقاقي است؟

مرخصي  استحقاقي  مربوط  به  قانون کار  است  و  براساس پرسش و پاسخ‌های حوزه بیمه شدگان دانستنـی‌های بیمـه‌ای قانون کار، مدت آن یک ماه است. در مورد مرخصي استعلاجی در تأمین اجتماعي هیچگونه محدودیت زماني وجود ندارد مگر آنکه  فرد  از کارافتاده شود.  به  محض  از کارافتادگي، شخص دیگر  نميتواند  غرامت  دستمزد  دریافت کند.  البته  درمدت استراحت 6  ماهه  بارداري،  افرادی که  قبل  و  بعد  از  زایمان هم مشکل دارند  براساس  تجویز  پزشک ميتوانند مدت  قبل و بعد از زایمان خود را مازاد بر6 ماه در صورت احراز شرایط قانونی  و  تأئید  مراجع  پزشکی  ذیربط  از  مرخصی  استعلاجی استفاده نمایند.

‌‌تهیه گزارش و بررسي حوادث ناشي از كار برعهده چه مرجعي است و نقش سازمان تأمین‌اجتماعي در این زمینه چیست؟

  کارفرمایان  یا  مسئوالن  کارگاهها  موظفند  گزارش  تمامی حوادث را به صورت کتبی به اطلاع اداره کل تعاون، کار و رفاه

اجتماعی و نیز سازمان تأمین اجتماعی محل برسانند.لذا  به  محض  اعلام گزارش حادثه  توسط کارفرما،  واحدهای اجرایی  سازمان  مکلفند  به  منظور  انطباق  حادثه  با  ماده 60قانون تامین اجتماعی اقدامات لازم را معمول نمایند. ضمناً با توجه به دستورالعمل اداری صادره از سوی وزیر محترم تعاون، کار و رفاه  اجتماعی  به شماره 121869 مورخ 90/11/15 در خصوص مواد 60 و 66 قانون تأمین اجتماعی و ماده 96 قانون کار ، مقرر گردید ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استانها

منبعد یک نسخه از گزارش حوادث ناشی از کار تهیه شده در محدوده  کارگاهها  را  با  درج علل،  میزان  مسئولیت  و  تقصیر، حسب مقررات قانونی مربوطه در موارد فوت،  ازکارافتادگی و نقص عضو ، رأساً به شعب ذیربط سازمان ارسال نمایند.بدیهی است چنانچه پس از بررسیهای لازم، حادثه ، ناشی از

کار تلقی گردد، سازمان تامین اجتماعی ضمن ارائه حمایتهای مقرر در  قانون  به  فرد حادثه دیده  یا خانواده وی  ،در صورت تشخیص  و  اثبات  قصور  کارفرما  در  وقوع  حادثه  مورد  نظر، )حسب  گزارش  بازرس  کار  یا  آراء  صادره  از  سوی  مراجع قضایی(، نسبت به اعمال ماده 66 قانون تأمین اجتماعی مبنی بر  وصول خسارات  وارده  به صندوق  از  کارفرمای  مقصر  )به میزان درصد تقصیر( نیز اقدام خواهد نمود.

‌ در صورت اخراج‌ یا استعفاي‌ یك بیمه‌شده، تكلیف دفترچه درماني وي چیست؟

 در سال 1367، یک دستور  اداري صادر شد که  براساس  آن کارفرما موظف شد چنانچه کارگر اخراج شود یا استعفا دهد یا از کار بیکار شود، دفترچه درماني کارگر توسط کارفرما اخذ و به شعبه تامین اجتماعی تحویل داده شود.

‌ ‌سازمان تأمین اجتماعي در مورد پسران تحت تكفل بیمه شده كه هنوز مشغولبه كار نشده‌اند، چه بخشنامه‌اي صادر كرده است؟

 با توجه به قانون اصلاح  سن فرزندان ذکور مشمولین صندوقهای

بازنشستگی کشوری، لشکری ، سازمان تأمین اجتماعی و سایر صندوقها  در  برخورداری  از  خدمات  درمانی  مصوب87/5/20مجلس محترم شورای اسالمی، در حال حاضر ارائه حمایتهای درمانی به فرزندان ذکور تا پایان 22 سال سالگی و به شرط عدم اشتغال بهکار انجام میپذیرد.

‌‌در چه صورت‌یك بیمه شده مي‌تواند مدعي شود كه در كارگاهي مشغول به كار بوده و حق بیمه وي پرداخت نشده است؟

در  حال  حاضر  دستورالعمل  خاصي  وجود  دارد که  چنانچه بیمه شدهاي، مدارک مستندي دال بر اینکه در گذشته در کارگاهي اشتغال داشته، به شعبه تأمین اجتماعي فعلي خود ارائه دهد. )مانند فیش حقوقي، حکم استخدام و ....( کمیتهاي این مدارک را در شعبه مورد بررسي قرار ميدهد و چنانچه صحت اظهار بیمه شده تأیید شود، سوابق گذشته بیمه شده مطابق مقررات این سازمان تکمیل و حق بیمه از کارفرمای ذیربط اخذ ميشود.

حوزه بازنشستگان و مستمریبگیران

شرایط بازنشستگي جانبازان شاغــل بیمه‌شـده دركارگاه‌هاي مشمول قانون تأمین اجتماعي چگونه است؟

  قانون  و  آئین  نامه  اجرایی  بازنشستگي  زود هنگام جانبازان

شاغل در کارگاههاي مشمول تأمین اجتماعي به تصـویب مجلس شوراي اسالمـي و هیاًت محتـرم وزیران رسیده و دستورالعمل  آن بـه تمامی واحـد های تابعه ابلاغ  گردیده لذا تمامی جانبازان  عزیز در صورت داشتن حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه و احراز سایر شرایط مندرج در قانون و آئین نامه می توانند از مزایای بازنشستگی قانون مزبور برخوردار گردند.

‌‌با توجه به لزوم افزایش میزان مستمري‌ها براساس ماده 96 قانون تأمین اجتماعي، آیا این امكان وجود دارد كه بودجه‌اي خاص براي این منظور اختصاص یابد؟   

 افزایش مستمریها در سازمان تأمین اجتماعی توسط هیات ً محترم وزیران تصویب و جهت اجرا به سازمان ابلاغ  میگردد که در سال 1390  نیز  این  افزایش  بصورت هماهنگ  با سایر صندوقهای بازنشستگی ، معادل 10 درصد بوده است.

‌‌‌شرایطي قانونی براي بازنشستگي در مشاغل سخت و زیان‌آور چیست؟

 براساس این قانون، افرادي که در کارهاي سخت و زیان آور شاغل هستند، با 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیانآور به صورت متوالي یا 25 سال به صورت متناوب ،تا سقف 35 روز حقوق بازنشسته ميشوند، یعني به ازاي هر سال، 1/5 سال براي بیمه شده به عنوان سابقه محسوب و به همان قیاس هم از خدمات تأمین اجتماعي بهرهمند ميشود. در ضمن 4 درصد حق بیمه و مستمری به هنگام تقاضای بازنشستگی برای مدت مزبور محاسبه و از کارفرما مطالبه و وصول میشود.       لازم به ذکر است چنانچه بیمه شده کمتر از سابقه مذکور ،سابقه پرداخت حق بیمه داشته که مقداری از آن سابقه مربوط به  اشتغال  وی  در  مشاغل سخت  و  زیانآور  است  ،  هر سال سابقه  پرداخت حق بیمه فرد  موصوف 1/5 سال  محاسبه و در شرط سابقه مقرر در ماده 76 قانون و تبصره های ذیل آن  مالک محاسبه قرار میگیرد.

‌ ‌ براي سخت و زیان‌آور شناخته شدن‌ یك كار چه مراحلي باید طي شود و شناسایي آن برعهده چه مرجعي است؟

 براي تعیین و شناسایي سخت و زیان آور بودن مشاغل، کمیته اي

5 نفره در وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعي تشکیل میشود که سازمان تأمین اجتماعي یک نماینده در بخش بیمه اي این کمیته دارد. بیمه شدگان و کارفرمایان متقاضي که گمان ميبرند مشاغل آنها سخت و زیانآور است، ميتوانند مراجعه کنند و فرم درخواست خود را ارائه دهند تا در کمیته مورد بررسي قرار گیرد.کمیته استاني مربوط به شناسایي مشاغل سخت و زیانآور نیز در  ادارات زیر مجموعه وزارت  تعاون  ، کار و رفاه  اجتماعی یا سازمان کار و آموزش فني و حرفهاي تشکیل ميشود و ریاست آن برعهده مدیرکل کار است.    اعضاي این کمیته 5 نفر است و روند کار بدین صورت است که پس از آنکه کارهاي مقدماتي در اداره کار صورت گرفت و

کارشناسان نظر کارشناسي خود را )با توجه به گزارشات ارائه شده از سوی بازرسان اداره تعاون ، کار و رفاه اجتماعی و همچنین بهداشت،درمان و آموزش پزشکی( ارائه دادند، به محل کارخانه یا واحد متقاضي مراجعه و تمام جوانب را بررسي مي کنند.

‌‌رابطه از كارافتادگي،سابقه پرداخت حق بیمه و دریافت مستمري در ماده 91 قانون تامین اجتماعی چگونه است؟

از کارافتادگي ناشي از بیماري باید به تأیید پزشک معالج برسد و در کمیسیون پزشکي این امر مطرح شود و مورد بررسي قرار گیرد. براساس ماده 91 قانون تأمین اجتماعي، وقتي از کارافتادگي

به تأیید کمیسیون پزشکي برسد، اگر سابقه پرداخت حق بیمه فرد کمتر از 17 سال باشد خود به خود مستمري وي براساس حداقل دستمزد محاسبه ميشود اما اگر سابقه فرد بیش از 17سال باشد، به نسبت حقوق و مزایایي که در زمان اشتغال حق 34بیمه پرداخت مي کرده، مستمري دریافت مي کند. 

‌ ‌ نحوه بازنشستگي بیمه شدگان در مشاغل مختلف چگونه است؟

 براي بازنشسته شدن شاغلان عادي قبل از 14 مهرماه سال 80 ، اگر فرد 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه و 60 سال سن داشت  ميتوانست  درخواست  بازنشستگي کند،  اما  با  توجه  به قانون پس از 14 مهرماه 80 ، هر سال یک سال به سابقه این افراد افزوده ميشود، به طوري که تا تاریخ 14 مهرماه 85 ، در صورت ارائه درخواست بازنشستگي به شعبه تأمین اجتماعي، باید

15 سال سابقه پرداخت حق بیمه و 60 سال سن داشته باشد تا مشمول بازنشستگي شود.

در ضمن هر سال ، یک سال به میزان سوابق افزوده ميشود و از

سال 90 به بعد، بیمه شدهاي که 60 سال سن دارد باید 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. همچنین در تبصره ماده 14قانون کار که در سال 83 به تصویب مجلس رسیده است، ایام حضور در جبهه و ایام سربازي که در جبهه گذرانده شده، جزو سوابق سخت و زیان آور شخص محسوب ميشود.

‌‌آیا اتباع خارجی)غیر ایرانی( میتوانند از مزایای قانون تامین اجتماعی برخوردار شوند؟

 حسب ماده 120  قانون کار  اتباع خارجی در صورت داشتن روادید ورود )ویزا( با حق کار میتوانند مطابق قوانین و آئین نامه های مربوطه ، پروانه کار دریافت دارند .

بدیهی  است  این قبیل  افراد در صورت  اشتغال  بکار  ، مشمول

قانون تامین اجتماعی خواهند بود.

 

‌ ‌مستمری بازنشستگی چه‌كسانی بر اساس 5 سال آخر دستمزد محاسبه می شود؟

 مستمری بازنشستگی کسانی که نرخ رشد حقوق و دستمزد اعلام شده آنان در دو سال آخر خدمت آنها بیش از نرخ رشد طبیعی حقوق و دستمزد  باشد و با سالهای قبل سازگار ، مشروط بر اینکه  این افزایش دستمزد بـه دلیل ارتقاء شغلـی نباشد صنـدوق بیمه ای مکلف است برقراری حقوق بازنشستگی بیمه شده های مذکور را بر مبنای میانگین حقوق و دستمزد پنج سال آخر خدمت محاسبه و پرداخت نماید.

‌‌‌از‌كارافتادگان جــزئی از چه مـــزایایی بـرخوردارهستند ؟

 تمامی مستمری بگیـران از کارافتـاده جزئـی مشمول افزایش مستمـری )ضوابط ماده 96 قانون تأمین اجتماعی( حسب مصوب 62/10/15 هیاًت محترم وزیران میباشند.لازم به ذکر است که بدون رعایت ماده 111 قانون تأمین اجتماعی ، اشتغال به کار مستمری بگیران از کارافتاده جزئی هم زمان با دریافت مستمری فوق بلامانع می باشد.

‌ ‌ آیا زنان بازنشسته هم‌ كمك‌هزینه عائله مندی دریافت می‌كنند؟

 مستمری بگیران زن بازنشسته و از کار افتاده کلی در صورتی از کمک هزینه عائله مندی بر خوردار میگردند که در عین حال دارای سه شرط باشند :

الف ( شوهر نداشته باشند و یا شوهر، حسب گواهی کمیسیونهای پزشکی از کارافتاده کلی باشد و تحت تکفل همسر باشد.

ب( دارای  فرزند  پسری  باشند که سن وی  از 18 سال  تجاوز نکرده  و یاّ منحصرا به  تحصیل  اشتغال داشته و  یا  بـه علت بیماری و نقص عضـو طبق گـــواهی کمیسیونهـای پـزشکی موضـوع ماده 91 قانـون قادر به کار نباشد و در مورد فرزندان دختر در صورتی که دارای شوهر نبوده و اشتغال به کار نداشته باشند.

ج ( به تنهائی متکفل مخارج فرزندان مذکور باشند .

‌‌مستمری بازنشستگان و سایر مستمری بگیران بر چه مبنایی افزایشمی یابد ؟

 افزایش مستمری بازنشستگان و سایر مستمری بگیران حسب ماده 96  قانون  تأمین  اجتماعی که  با  توجه  به  افزایش هزینه زندگی  با  تصویب هیاًت  وزیران  به همان  نسبت  افزایش  می

یابد .